آنغوزه؛ فرصتی برای کشاورزی، فرآوری گیاهان دارویی و صادرات

ویژگی

آنغوزه (به انگلیسی Asafoetida به آن هِنگ یا Hing Spice نیز گفته می شود.) گیاهی دارویی است که بیشتر در ایران و افغانستان امکان کشت آن در مناطق خشک وجود دارد. آنغوزه در طول 4 تا 7 سال رویش فقط یک بار به گل می رود و سپس دوره ی رویشی آن خاتمه می یابد. دمای بیش از 40 درجه را نمی تواند تحمل کند. خاک لومی شنی می تواند بافت مناسبی جهت رشد این گیاه باشد. این گیاه در نواحی بایر، زمین های ماسه ای با ترکیبات آهکی در نواحی گرم با ارتفاع 2400- 1900 متر بالاتر از سطح دریا و در شیب هایی با میزان بارندگی در حدود 350-250 میلی متر می روید. بذر این گیاه را می توان در فصل پاییز یا در اوایل بهار در گلدان بکاریم و زمانی که بذرها جوانه زدند آنها را به زمین اصلی انتقال دهیم و یا می ­توان بذرها را از همان ابتدا در زمین اصلی بکاریم. طبق بررسی های صورت گرفته مشخص شده که اگر بذر آنغوزه را از همان ابتدا در زمین اصلی بکاریم محصول بهتری خواهیم داشت.  فاصله مناسب بین کاشت بذرها  50 تا 70 سانتی متر می باشد.بذرهای این گیاه معمولا در دمای 10 تا 15 درجه سانتی گراد به خوبی جوانه می زنند. آنغوزه به بسیاری از آفات و بیماری ها مقاوم می باشد ولی گاهی در فصل گرم و بهار مورد حمله شته ها قرار می گیرد. جهت از بین بردن شته ها می توان از اسپری محلول پالیزین(حشره کش ارگانیک) استفاده نمود. محلول پاشی با روغن ولک هم می توان به مرگ شته ها منجر شود. برداشت شیره این گیاه در انتهای اسفند ماه تا اواسط اردیبهشت ماه انجام می شود. این شیره به دو صورت آنغوزه اشکی و توده ای وارد بازار می شود. آنغوزه اشکی کاملا تمیز و عاری از هرگونه خاک و یا خاشاک بوده و به رنگ داخلی سفید و رنگ خارجی زرد مایل به قرمز و یا قهوه ای روشن می باشد. این نوع آنغوزه در مجاورت هوا به سرعت اکسیده شده و به رنگ تیره در می آید. آنغوزه توده ای که نوع دیگر این محصول است دارای شاخ و برگ بوده و نامرغوب می باشد و بویی تند شبیه سیر دارد. این گیاه به سس وستر نیز معروف است. دو نوع گیاه آنغوزه وجود دارد که یک نوع آن خوشبو و نوعی دیگر بد بو است که نوع بدبو در ایران پرورش می یابد و مصرف درمانی دارد.

کاشت و فرآوری محصولات و صادرات فرآورده های این گیاه می تواند موجب اشتغالزایی کشاورزی، اشتغالزایی فرآوری محصول، کارآفرینی در ابداع محصولات جدید و ایجاد سود از صادرات گردد. شیره آنغوزه به قدری گران قیمت است که حتی کشاورزان افغانستان ترجیح می دهند به جای کشت خشخاش (برای به دست آوردن تریاک)، آنغوزه بکارند و از سود بیشتری بهره مند گردند.

نیاز

هیچ کارخانه ای که شیره آنغوزه را به فراورده تبدیل نماید، در داخل کشور موجود نبوده و تماما به صورت خام صادر می گردد.

فرصت

تاسیس کارگاه ها یا کارخانه هایی که توان تولید فراورده از شیره گیاه آنغوزه را داشته باشند، علاوه بر اشتغالزایی، بهره مندی از ارزش افزوده فرآوری و همچنین صادرات را به دنبال خواهد داشت.

صادرات

بازار کشور هند، کشورهای اروپایی و کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله مهمترین بازارهای شیره گیاه آنغوزه هستند.

منابع

1. کشاورز باشی / کاشت آنغوزه
2. نمناک / آموزش پرورش ، تکثیر و برداشت انواع گیاه “آنغوزه” برای درآمدزایی
3. مشرق نیوز / ادویه ای که از ایران به هند صادر میشه!
4. Britanica / asafoetida
5. هربال اکسپورت / صمغ آنغوزه